تعیین ماهیت کالا در گمرک‌های کشور توسط آزمایشگاه‌های موجود انجام میشود. این فرایند یک فعالیت علمی و آزمایشگاهی است که در آن با استفاده از مولفه‌های دقیق، گواهی تعیین ماهیت کالا صادر میشود. این گواهی، بر اساس اسناد ارائه شده شامل مشخصات، نمونه‌ها، توضیحات صاحب کالا و نوع صنعتی که کالا در آن استفاده میشود، تهیه و ارائه می‌گردد. همچنین، استعلام‌های مربوط به گواهی تعیین ماهیت کالا از سوی گمرکات یا اداره کل تعیین تعرفه و ارزش انجام میشود.
تعیین ماهیت کالا به چه صورت انجام میشود؟
آزمايشگاههای مستقل از گمرک که دارای تاييد صلاحيت از سازمان ملی استاندارد هستند که با بکارگیری روش‌هايی آزمون از قبيل استانداردهای ملی و بين‌المللی و يا sopها (روشهای صحه‌گذاری شده) در‌خصوص‌شناسايي ، تحليل و تطبيق ماهيت نمونه شناسايی شده با مشخصات و شرح کد سيستم هماهنگ شده کالا (HS) به منظور ارجاع کارشناسان گمرک به تعرفه صحيح در ايران اظهار نظر و فعاليت می‌کنند.
نقش آزمایشگاه تعیین ماهیت:
نقش آزمایشگاه تعیین ماهیت در گمرک شامل مراحل و فرآیندهایی است که به کارشناسان گمرک کمک می‌کند تا اطلاعات دقیقی درباره کالاهای وارداتی و صادراتی کسب کنند. این اطلاعات به تعیین تعرفه صحیح، ارزش کالا، مجوزهای لازم و دیگر جزئیات مرتبط کمک می‌کند. وظایف اصلی آزمایشگاه تعیین ماهیت به شرح زیر است:
1. **شناسایی و اظهار نظر درباره کالا:**
– آزمایشگاه با انجام آزمایش‌های لازم، ماهیت کالا را شناسایی و نتایج را به کارشناسان گمرک ارائه می‌دهد.
2. **تعیین تعرفه صحیح کالا:**
– با توجه به طبقه‌بندی دقیق کالا، تعرفه صحیح آن مشخص میشود که برای محاسبه هزینه‌های گمرکی اهمیت دارد.
3. **تعیین ارزش کالا:**
– ارزش‌گذاری صحیح کالا برای محاسبه حقوق گمرکی و مالیات‌های مربوطه بر اساس نتایج آزمایشگاهی صورت می‌گیرد.
4. **تعیین مجوزهای لازم برای ورود یا صدور کالا:**
– مشخص میشود که آیا کالا نیاز به مجوزهای استاندارد، بهداشت، قرنطینه و دیگر مجوزهای قانونی دارد یا خیر.
5. **تعیین حقوق گمرکی:**
– بر اساس نتایج آزمایشگاهی و تعرفه تعیین‌شده، حقوق گمرکی کالا مشخص میشود.
6. **تعیین ممنوعیت‌های قانونی برای واردات و صادرات:**
– شناسایی میشود که آیا کالای مورد نظر تحت ممنوعیت‌های قانونی مانند مواد مخدر و سوخت قرار دارد یا خیر.
7. **بررسی نیاز به ارجاع به ضمائم کتاب مقررات صادرات و واردات:**
– تعیین میشود که آیا کالا در ضمائم کتاب مقررات صادرات و واردات، مانند مواد شیمیایی مخرب لایه ازن و دیگر مواد خاص، نیاز به بررسی بیشتری دارد یا خیر.
این مراحل به کارشناسان گمرک کمک می‌کند تا تصمیمات دقیق و قانونی درباره واردات و صادرات کالاها بگیرند و از اجرای صحیح قوانین گمرکی اطمینان حاصل کنند.
چه محصولاتی نیاز به تعیین ماهیت دارند؟
تعیین ماهیت در گمرک به محصولات و کالاهایی اختصاص دارد که شناسایی دقیق و علمی آنها برای اعمال تعرفه‌ها، ارزیابی ارزش، و تطابق با مقررات قانونی ضروری است. محصولات و کالاهایی که به طور معمول نیاز به تعیین ماهیت دارند شامل موارد زیر می‌شوند:
1. **مواد شیمیایی و دارویی:**
– شناسایی ترکیبات و ویژگی‌های شیمیایی برای تعیین تعرفه و بررسی مجوزهای بهداشتی و استاندارد.
2. **محصولات کشاورزی و غذایی:**
– ارزیابی ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی کیفیت آب و خاک در حیطه کشاورزی و مواد غذایی برای بررسی استانداردهای بهداشتی و قرنطینه.
3. **محصولات صنعتی:**
– شامل ماشین‌آلات، قطعات و تجهیزات صنعتی که نیاز به تعیین ماهیت برای طبقه‌بندی صحیح و اعمال تعرفه دارند.
4. **مواد معدنی و فلزات:**
– تجزیه و تحلیل ترکیبات معدنی و فلزی برای تعیین ارزش و تعرفه.
5. **محصولات نساجی و پوشاک:**
– تعیین نوع و ترکیب الیاف بخش نساجی برای ارزیابی تعرفه و مطابقت با استانداردهای مربوطه.
6. **محصولات نفتی و سوخت‌ها:**
– شناسایی ویژگی‌های شیمیایی و فیزیکی نفتی برای بررسی مطابقت با مقررات مربوط به واردات و صادرات.
7. **مواد اولیه و محصولات نیمه‌تمام:**
– شامل مواد خام و محصولات نیمه‌تمامی که نیاز به شناسایی دقیق دارند تا تعرفه و مجوزهای لازم تعیین شوند.
8. **محصولات الکترونیکی و فناوری:**
– ارزیابی ویژگی‌های فنی و ترکیبات مواد برای تعیین ارزش و مطابقت با استانداردهای واردات و صادرات.
9. **محصولات آرایشی و بهداشتی:**
– تعیین ترکیبات و ویژگی‌های شیمیایی برای بررسی مطابقت با استانداردهای بهداشتی و ایمنی.
10. **محصولات خطرناک:**
– شامل مواد شیمیایی خطرناک، مواد منفجره، و مواد رادیواکتیو که نیاز به شناسایی دقیق برای تضمین ایمنی و تطابق با مقررات قانونی دارند.
این محصولات به دلیل حساسیت‌های مختلفی که دارند، باید تحت آزمایش‌های دقیق قرار گیرند تا مشخص شود که آیا تمامی مقررات و استانداردهای لازم را رعایت می‌کنند یا خیر. این فرآیند کمک می‌کند تا واردات و صادرات به شکل قانونی و ایمن انجام شود.
اقدامات لازم جهت دریافت گواهی
برای دریافت گواهی تعیین ماهیت کالا، اقدامات زیر باید انجام شود:
1. **ارائه نمونه کالا:**
– اولین قدم ارائه نمونه کالا به ارزیاب گمرک برای انجام بررسی‌های اولیه است.
2. **آماده‌سازی اظهارنامه توسط ارزیاب:**
– ارزیاب گمرک اظهارنامه مربوط به نمونه کالا را آماده‌سازی می‌کند که شامل اطلاعاتی درباره ماهیت، ویژگی‌ها و دیگر جزئیات کالا است.
3. **بررسی توسط آزمایشگاه‌های مستقر در گمرک:**
– اگر آزمایشگاه‌های مستقر در گمرک قادر به تعیین ماهیت کالا باشند، گواهی تعیین ماهیت را صادر می‌کنند.
– در صورت عدم توانایی این آزمایشگاه‌ها در تعیین ماهیت کالا، باید به مرحله بعدی مراجعه شود.
4. **مراجعه به اداره کل استاندارد یا آزمایشگاه‌های تخصصی‌تر:**
– در صورتی که آزمایشگاه‌های گمرک نتوانند ماهیت کالا را تعیین کنند و یا کالا دارای ماهیت نامعلومی باشد، نمونه به اداره کل استاندارد یا آزمایشگاه‌های تخصصی‌تر ارسال میشود.
5. **کارشناسی توسط سازمان استاندارد یا آزمایشگاه‌های تشخیصی:**
– در این مرحله، کارشناسان سازمان استاندارد یا آزمایشگاه‌های تشخیصی تخصصی، نمونه کالا را بررسی و آنالیز می‌کنند.
6. **ارسال نتیجه به آزمایشگاه استاندارد در گمرک:**
– نتایج بررسی و آنالیز انجام‌شده توسط سازمان استاندارد یا آزمایشگاه‌های تخصصی به آزمایشگاه استاندارد در گمرک ارسال میشود.
7. **دریافت گواهی تعیین ماهیت:**
– بر اساس نتایج ارسال‌شده، آزمایشگاه استاندارد در گمرک گواهی تعیین ماهیت را صادر می‌کند.
8. **تحویل اظهارنامه به ارزیاب گمرک:**
– در نهایت، اظهارنامه که حالا دارای گواهی تعیین ماهیت است، به ارزیاب گمرک تحویل داده میشود تا مراحل بعدی ترخیص کالا انجام شود.
این مراحل به طور دقیق تضمین می‌کنند که ماهیت کالا به درستی شناسایی و گواهی‌های لازم صادر شوند تا فرآیند واردات یا صادرات کالا بدون مشکل و بر اساس مقررات قانونی انجام شود.
تکنیک‌ها و ابزارها
آزمایشگاه‌های تعیین ماهیت از تکنیک‌ها و ابزارهای متنوعی برای انجام وظایف خود استفاده می‌کنند که شامل موارد زیر میشود:
– **اسپکتروسکوپی (Spectroscopy):** استفاده از نور برای تحلیل مواد.
– **کروماتوگرافی (Chromatography):** جداسازی ترکیبات مختلف یک نمونه.
– **مایکروسکوپی (Microscopy):** بررسی ساختارهای میکروسکوپی.
– **تکنیک‌های بیوشیمیایی:** برای شناسایی ترکیبات بیولوژیکی.
نتیجه‌گیری
آزمایشگاه‌های تعیین ماهیت با ارائه تحلیل‌های دقیق و علمی، به توسعه دانش و فناوری‌های جدید کمک می‌کنند و نقش حیاتی در پیشرفت صنایع و بهبود کیفیت زندگی انسان‌ها دارند. این آزمایشگاه‌ها با استفاده از تجهیزات پیشرفته و تکنیک‌های نوین، به عنوان پایگاه‌های اصلی تحقیق و توسعه در بسیاری از زمینه‌های علمی و صنعتی شناخته می‌شوند.
